Klocki hamulcowe są częścią układu hamulcowego w pojazdach, takich jak samochody, motocykle i rowery. Głównym zadaniem klocków hamulcowych jest generowanie tarcia, które opóźnia ruch wirujących tarcz hamulcowych lub bębnów hamulcowych, co z kolei powoduje zatrzymanie pojazdu.
Klocki hamulcowe to płaskie panele, które w procesie hamowania dociskane są do tarczy hamulcowej z obu jej stron. Powoduje to wytracanie prędkości pojazdu.
Klocki hamulcowe wykonywane są z materiałów o wysokiej trwałości i zdolności do generowania tarcia; metal (np. stal) oraz dodatki takie jak włókno szklane, aramidowe (jednym z najbardziej znanych aramidów jest Kevlar) lub ceramika. Materiał klocków hamulcowych jest dobierany tak, aby zapewnić skuteczne hamowanie, minimalne zużycie klocków oraz tarczy hamulcowej i jak najmniejszą emisję pyłu hamulcowego.
Klocki hamulcowe montowane są na zaciskach hamulcowych, umiejscowionych na osi kół pojazdu. Wciśnięcie pedału hamulca powoduje zaciśnięcie się zacisków hamulcowych na tarczach. Na skutek tego oddziaływania powstaje tarcie, które przekształca ruch obrotowy koła w ciepło. Wynikiem procesu jest spowolnienie ruchu tarcz (lub bębnów hamulcowych w pojazdach starszych konstrukcji), a tym samym opóźnienie obrotu kół. To prowadzi do zmniejszenia prędkości pojazdu i/lub jego całkowitego zatrzymania.
Klocki hamulcowe składają się z dwóch elementów; płytki nośnej i okładziny ciernej. Płytka jest prostą konstrukcją i pełni rolę wytrzymałej podkładki dla mającej bezpośredni kontakt z tarczą hamulcową okładziny ciernej. Ta powierzchnia wykonana jest z materiału o wysokiej wytrzymałości na tarcie, zwykle w postaci mieszanki kompozytowej. Całość umocowana jest do zacisków hamulcowych za pomocą śrub.
Z czasem klocki hamulcowe stopniowo się zużywają i stają się cieńsze. Dlatego istotne jest regularne sprawdzanie i konserwacja układu hamulcowego, a także wymiana zużytych klocków hamulcowych na nowe, aby zapewnić skuteczne hamowanie i bezpieczną jazdę.
Klocki hamulcowe dzielimy ze względu na materiał, zastosowany w okładzinach ciernych; główne rodzaje to:
Wybór odpowiedniego rodzaju klocków hamulcowych zależy od indywidualnych preferencji kierowcy, stylu jazdy, warunków eksploatacyjnych. Warto skonsultować się z przedstawicielem producentem pojazdu lub specjalistą mechanikiem, aby wybrać najlepsze klocki hamulcowe dla konkretnego pojazdu.
Wybierając klocki hamulcowe należy należy wziąć pod uwagę szereg czynników. Oto niektóre z nich:
Sprawdź zalecenia producenta swojego auta: Najlepszym sposobem na dobranie odpowiednich dla nas klocków hamulcowych jest odnalezienie tej informacji w dokumentacji naszego auta, również; na stronach internetowych producenta lub bezpośrednio kontaktując się z autoryzowanym serwisem marki.
Wybierz renomowane marki: Wybierając klocki hamulcowe, warto skupić się na wiarygodnych i sprawdzonych producentach części samochodowych, którzy oferują wysoką jakość i bezpieczeństwo. Marki takie jak Bosch, Brembo, ATE, Textar czy Ferodo są dobrze znane w branży i mają szeroki wybór produktów.
Warto zapoznać się z opiniami i uwzględnić rekomendacje innych użytkowników. Informacji można zasięgnąć "po sąsiedzku" lub na internetowych forach tematycznych.
Weź pod uwagę swój styl jazdy i warunki eksploatacji pojazdu: Twój styl prowadzenia auta i warunki geograficzno-pogodowe mają znaczny wpływ na prędkość zużywania się klocków hamulcowych. Jeśli jeździsz głównie w mieście i rzadko wykonujesz gwałtowne hamowania, to niewyszukane i tańsze będą dla ciebie.
Jeśli szukasz szczegółowej porady, skonsultuj się z mechanikiem samochodowym – może ocenić specyficzne potrzeby twojego pojazdu, uwzględniając jego masę, moc silnika i twój styl jazdy.
Na koniec...
Dbałość o prawidłowe hamulce jest kluczowa dla bezpieczeństwa na drodze, dlatego warto zainteresować się tym zagadnieniem. Klocki hamulcowe różnią się znacznie; materiał i technologia wykonania wpływają na ich żywotność i wydajności. Ważne jest, aby znaleźć równowagę między ceną a jakością; zapoznaj się z opiniami fachowców – może się okazać, że opcja budżetowa będzie dla nas w zupełności wystarczająca.
Z czasem klocki hamulcowe osiągnął stopień zużycia, który wykluczy bezpieczne funkcjonowanie układu hamulcowego, a więc narazi auto na szkodę, a kierowcę i pasażerów na niebezpieczeństwo utraty zdrowia lub życia.
Oto kilka wskaźników, które informują o potrzebie wymiany klocków hamulcowych:
Grubość (warstwy ciernej) klocków: Klocki hamulcowe mają minimalną, określoną przez producenta auta grubość, określa ona maksymalny dopuszczalny poziom zużycia warstwy ciernej. Osiągnięcie go powinno być jednoznacznym sygnałem o konieczności wymiany klocków.
Niektóre klocki hamulcowe mają wbudowane elektroniczne wskaźniki zużycia. Służą one do monitorowania stanu zużycia klocków i – poprzez kontrolkę na desce rozdzielczej auta – informują kierowcę, o konieczności ich wymiany.
W modelach pozbawionych tego układu informacją o konieczności wymianie klocków będzie najczęściej piskliwy dźwięk – efekt tarcia pomiędzy tarczą hamulcową, a metalową blaszką zatopioną w warstwie ciernej klocka. Blaszki te, przy nadmiernym zużyciu okładziny, zostają odsłonięta i wchodzą w bezpośredni kontakt z obracającą się tarczą hamulcową.
Hałas i drgania: Jeśli podczas hamowania daje się usłyszeć zgrzyt lub pisk – odgłos tarcia pomiędzy metalowymi powierzchniami, znaczy to, że warstwa ścierna klocka uległa erozji i metalowa podkładka klocka wchodzi w bezpośredni kontakt z tarczą hamulcową. Klocek utracił swoje właściwości, a stan hamulców może stanowić zagrożenie dla uczestników ruchu drogowego.
Również, wyczuwalne na kierownicy i pedale hamulca drgania mogą świadczyć o zużytych klockach hamulcowych.
Pogorszenie się skuteczności hamowania: Weryfikacja układu hamulcowego zalecana jest jeżeli w porównywalnych warunkach drogowych można zaobserwować wydłużenie się drogi hamowania auta.
Na koniec...
Należy wiedzieć, że stan klocków hamulcowych ma ogromne znaczenie dla bezpieczeństwa jazdy.
Przyjmuje się, że średniej jakości klocki powinny starczyć na bezpieczne przejechanie około 40 tysięcy kilometrów drogi. Wartość ta może się dość znacznie zmienić (nawet o połowę) w zależności od parametrów i stanu technicznego auta, stylu jazdy kierowcy, czy warunków w jakich pojazd jest eksploatowany.
Jeśli pojawią się wątpliwości co do stanu układu hamulcowego, należy skonsultować się z mechanikiem samochodowym – dokona oceny i wyda zalecenia.
Doskonałą okazją na wykrycie nieprawidłowości stanu technicznego auta są przeglądy okresowe pojazdu.
Koszty wymiany klocków hamulcowych mogą się różnić w zależności od modelu auta, czy regionu i warsztatu samochodowego, w którym wykonywana jest usługa.
Koszt klocków hamulcowych do średniej klasy auta wynosi od kilkudziesięciu do kilkuset złotych. Dla większości popularnych modeli cena kompletu klocków na przednią i tylną oś to 40-100 zł. Popularni producenci to m.in.: TRW, DACO, ABE, KAMOKA, TOMEX.
Średnia żywotność klocków przy jeździe w cyklu mieszanym (miasto–trasa), to 40-50 tys. kilometrów. Wielbiciele dynamicznego stylu jazdy powinni podzielić tę wartość przez dwa.
Zużywaniu się podlegają również tarcze hamulcowe. Jest to jednak czynność, którą wykonuje się 2-3 razy rzadziej. Pamiętać należy, że wymiana tarcz wymusza na użytkowniku jednoczesną wymianę klocków (w jakimkolwiek nie byłyby stanie) – nowa tarcza, nowe klocki.
Wymiana tarcz i klocków hamulcowych to koszt około 120-200 zł za oś. Wymiana samych klocków; 80-150 zł.
Nowo zainstalowane tarcze i klocki będą się przez jakiś czas "docierały". Zazwyczaj na dystansie pierwszych 100 km potrzeba, aby kierowca unikał gwałtwonych hamowań, czy nieprzyjaznych warunków terenowych (np. głębokie kałuże). Tyle wystarczy, aby elementy dopasowały się w łagodny sposób – wydłuży to żywotność układu i poprawi komfort dalszej jazdy.