Filtr oleju jest tym elementem układu smarowania silnika, którego zadaniem jest zatrzymywanie zanieczyszczeń mogących znajdować się w oleju. Chroni silnik przed uszkodzeniem i utrzymuje odpowiedni poziom smarowania.
Działa na zasadzie przepuszczania oleju przez specjalnie zaprojektowany materiał filtracyjny; celuloza, włókno szklane, włókna syntetycznego. Pory zastosowanego materiału są dostatecznie małe, aby zatrzymać cząsteczki zanieczyszczeń, takie jak pyły, opiłki metalu, sadza i inne osady, jednocześnie umożliwiając swobodny przepływ czystego oleju.
Dzięki procesowi filtracji chronione są wrażliwe elementy silnika, jak łożyska i cylindry.
Dwa najpopularniejsze rodzaje filtrów oleju to:
Filtry puszkowe (spin-on): To najpopularniejsze filtry oleju; stosowane są w większości samochodów osobowych. Składają się z metalowej obudowy zintegrowanej z wkładem filtrującym. Filtr spin-on jest łatwy do zamontowania i wymiany – cała jednostka jest wymieniana podczas serwisu.
Filtry wkładkowe: Filtry wkładkowe składają się ze zintegrowanej z silnikiem obudowy i oddzielnego wkładu filtrującego. Obudowa jest zwykle wykonana z tworzywa sztucznego. Wymiana polega na usunięciu zużytego wkładu i zamontowaniu nowego. Filtry wkładkowe są często stosowane w silnikach diesla.
Funkcjonuje też gama filtrów specjalistycznych i pomocniczych; ich przykłady to:
Filtry ssące: Ten rodzaj filtrów oleju stosowany jest w niektórych starszych samochodach lub w silnikach o większych pojemnościach. Filtr ssący znajduje się w zbiorniku oleju i działa na zasadzie ssania oleju przez wkład filtrujący.
Filtry magnetyczne: Zazwyczaj stosowane są wraz z głównym filtrem oleju jako dodatkowe (pomocnicze) elementy filtrujące. Posiadają magnesy, które wychwytują metalowe opiłki, zapobiegając ich krążeniu w układzie smarowania.
Wybór odpowiedniego rodzaju filtra oleju zależy od rodzaju silnika, pojazdu oraz zaleceń producenta pojazdu. Ważne jest, aby regularnie – zgodnie z harmonogramem serwisowym – sprawdzać i wymieniać filtr oleju. Ewentualne zaniedbanie tej czynności doprowadzić może do nieprawidłowości w pracy silnika, jego uszkodzeń i awarii.
Warstwą filtrującą filtrów wkładkowych mogą być: papier, włókno szklane, metalowa siatka.
Najczęściej stosowanymi są filtry papierowe. Zapewniają dobre przepływy oleju i tylko nieznaczny opór. Są tanie, wygodne w wymianie i łatwe w utylizacji.
Filtry oleju metalowe wykonane są z siatek lub elementów ze stali nierdzewnej. Są trwałe i odporne na uszkodzenia. W odróżnieniu od jednorazowych filtrów papierowych, te mogą być czyszczone i wielokrotnie używane.
Co do skuteczności filtrowania zanieczyszczeń; przewagę mają zazwyczaj filtry metalowe. Mogą mieć bardziej gęstą strukturę filtrującą – są w stanie zatrzymać jeszcze drobniejsze zanieczyszczenia. Częściej są stosowane przy bardziej wymagających warunkach; jazda terenowa, mocno zanieczyszczone środowisko jazdy.
W standardowych warunkach, oba rodzaje filtrów skutecznie uchronią silnik przed zanieczyszczeniami. W warunkach wysokich obciążeń mechanicznych i ekstremalnie silnych zanieczyszczeń, zaleca się użycie filtrów metalowych. Zdarza się, że producent pojazdu preferuje jeden rodzaj i zaleca jego stosowanie w instrukcji obsługi auta.
Niezależnie, jaki filtr zostanie zastosowany, ważne jest, aby regularnie go czyścić (filtry metalowe) i wymieniać (filtry papierowe i – w przypadku uszkodzenia – metalowe).
Oto czynniki, jakie trzeba wziąć pod uwagę dobierając właściwy filtr oleju:
Sprawdź instrukcję obsługi samochodu: Powinny się tam znaleźć informacje na temat odpowiednich części samochodowych dla tego modelu auta. Informacje te są również dostępne na stronach internetowych producenta.
Odszukaj numer OEM: Original Equipment Manufacturer – unikalny numer identyfikacyjny filtra oleju, stosowany przez producenta. Kod ten można odnaleźć w instrukcji obsługi lub odczytać ze zdemontowanego, starego filtra.
Sprawdź parametry filtra oleju; rozmiar, przepustowość, typ złącza itp. Przed zakupem nowego filtra oleju sprawdź, czy jego parametry odpowiadają wymaganiom silnika i warunkom eksploatacyjnym pojazdu.
Wybierz renomowanego producenta: Filtry oleju produkowane przez renomowane marki zapewniają wysoką jakość i skuteczność filtracji. Pozorna rozrzutność pieniędzy przy zakupie droższego filtra może się jednak okazać znaczną oszczędnością w toku eksploatacji auta.
Na koniec...
Pamiętaj, że dobranie odpowiedniego filtra oleju jest istotne dla prawidłowego funkcjonowania silnika i długowieczności samochodu.
Zdarza się, że kierowcy dobierają filtr tylko na podstawie pasującego gwintu lub wielkości puszki lub wkładu filtra – to błąd. W zależności od modelu filtra (wybity na puszcze filtra numer katalogowy) inne jest ułożenie i skład warstw filtrujących. Zatem, zewnętrzne cechy filtra, jak gabaryt i zgodność gwintu nie powinny decydować o jego wyborze.
Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, zawsze warto skonsultować się z profesjonalistą.
Filtr oleju należy wymieniać zgodnie z zaleceniami producenta pojazdu oraz zgodnie z harmonogramem serwisowym. Większość producentów samochodów zaleca wymianę filtra oleju co około 8-15 tys. kilometrów lub co 6-12 miesięcy, w zależności od tego, co nastąpi pierwsze. Jednakże, wartości te mogą się znacznie różnić w zależności od konkretnego modelu pojazdu, typu silnika oraz warunków eksploatacji.
Ważne jest, aby kontrolować stan filtra oleju. Częściej, jeśli pojazd eksploatowany jest w trudnych warunkach (duża ilością zanieczyszczeń), a moc silnika jest wysoka.
Na korzyść filtrów klasy premium przemawiają czynniki jakościowe, wadą jest – wyższa w stosunku do standardowych jednostek – cena produktu.
Filtry premium z reguły oferują lepszą jakość filtracji niż standardowe filtry. Skuteczniej usuwają zanieczyszczenia, takie jak pyły, opiłki metalu, sadze i inne substancje. Zapewnia to lepszą ochronę silnika (co może się przełożyć na mniejsze, i mniej częste, rachunki u mechanika) oraz poprawia jego osiągi. Lepsza jakość filtra może mieć wpływ na komfort jazdy.
W filtrach o podwyższonej jakości zastosowane elementy są często trwalsze (lepsze: technologia i technika produkcji). Taki układ posłuży dłużej – mniejsza częstotliwość wymiany filtrów, a więc większy wydatek początkowy może się w zwrócić w cyklu życia filtra.
Do zastosowania filtra klasy premium może nas skłonić producent pojazdu. Może on wymagać zastosowania filtrów o specyficznych właściwościach; niestatndardowych jednostek które pozwolą sprostać warunkom pracy w niecodziennych warunkach.
Podsumowując...
Jeśli zależy ci na lepszej filtracji, dłuższym okresie eksploatacji filtra i lepszej ochronie silnika – warto zainwestować w filtr oleju lepszej klasy.
Jednostka lepszej klasy to również płynniejsza – i odczuwalnie przyjemniejsza – praca silnika.
Filtry oleju należą do grupy produktów niedrogich, a więc i różnica pomiędzy filtrem klasy premium, a "standardowym" filtrem jest niewielka. Nie warto wypominać sobie tego drobnego sknerstwa, kiedy już dojdzie do awarii, lub nagłej konieczności wymiany taniego filtra – być może w nie najszczęśliwszych warunkach. Słowem – należy wykalkulować, czy domniemana oszczędność nie będzie nas drogo kosztować.
Zazwyczaj wymiana filtra oleju nie stanowi większego problemu i jest wykonywana przez samego właściciela pojazdu. Jedynymi kosztami są wtedy koszty filtra; kilkanaście do kilkadziesiąt złotych.
Przypadkiem, kiedy rutynowo wymienia się filtr oleju, jest okresowa wymiana oleju. Czynność ta wykonywana jest co około 15 tys. kilometrów; średnio raz w roku.
Do silnika w popularnym modelu auta wlejemy zazwyczaj 4-5 litrów oleju. Jest to koszt 80 zł i więcej. Cena nowego filtra oleju to kilkanaście-kilkadziesiąt złotych. Jeśli nie mamy ochoty na samodzielne zakupy, możemy się zdać na produkty z oferty warsztatu, przyjdzie nam jednak zapłacić cenę powiększoną o marżę warsztatu. To koszty materiałów.
Robocizna...
Usługa należy do jednych z tańszych w mechanicznym menu. W zależności od rodzaju i stanu technicznego pojazdu, rodzaju filtra, lokalizacji i dostępności warsztatu samochodowego, za wymianę zapłacimy około 50-150 zł. Wiele więcej zostawimy w autoryzowanym serwisie; 300-500 zł.
Warsztat bierze na siebie obowiązek utylizacji starych, zużytych elementów (wraz z olejem).