Cewki zapłonowe są ważnym elementem aparatu zapłonowego w silnikach spalinowych samochodów. Ich głównym zadaniem jest przetwarzanie niskiego napięcia zasilającego z akumulatora na znacznie wyższe napięcie, które jest wystarczające do wywołania iskry w komorze spalania silnika. Iskra ta powoduje zapłon mieszanki paliwowo-powietrznej, co z kolei pozwala na spalanie paliwa i generowanie energii potrzebnej do napędu pojazdu.
Działanie cewek zapłonowych polega na:
Współpraca z układem zapłonowym: Cewki zapłonowe współpracują z innymi elementami układu zapłonowego, takimi jak układ sterujący silnikiem (ECU), moduł zapłonowy, przewody zapłonowe i świece zapłonowe.
Wzmacnianie napięcia: Cewki zapłonowe działają jako transformator step-up, co oznacza, że zwiększają napięcie zasilające. Działanie cewki opiera się na zasadzie indukcji elektromagnetycznej.
Przerwanie obwodu: Podczas normalnej pracy silnika, układ zapłonowy jest kontrolowany przez układ sterujący samochodu. Kiedy jest czas na zapłon mieszanki paliwowo-powietrznej w komorze spalania, układ sterujący przerwie obwód cewki.
Indukcja elektromagnetyczna: Nagłe przerwanie prądu elektrycznego powoduje gwałtowne zmiany pola magnetycznego wokół pierwszej cewki. Ta zmiana pola magnetycznego indukuje bardzo wysokie napięcie w drugiej cewce (cewka wtórna).
Wyładowanie iskry: Wysokie napięcie generowane w cewce wtórnej jest przekazywane przez przewody zapłonowe do świec zapłonowych, powodując iskrę elektryczną w komorze spalania silnika. Ta iskra zapala mieszankę paliwowo-powietrzną, co inicjuje proces spalania.
Cykl powtarza się: Cykl generowania iskry powtarza się zgodnie z potrzebami użytkownika.
Dzięki pracy cewek zapłonowych możliwe jest precyzyjne i skoordynowane dostarczenie iskier w odpowiednim momencie, co pozwala na sprawną pracę silnika i optymalną wydajność pojazdu.
Ze względu na sposób rozdzielania wysokiego napięcia na cylindry silnika, cewki zapłonowe dzielimy na trzy grupy:
To rodzaj cewki zapłonowej, która ma tylko jeden przewód wysokiego napięcia wychodzący z niej. W takim układzie, jedna cewka dostarcza wysokie napięcie na zmianę do kilku świec zapłonowych w różnych cylindrach. W tradycyjnym układzie z rozdzielaczem zapłonu, rozdzielacz jest mechanizmem, który kontroluje sekwencję dostarczania wysokiego napięcia do odpowiednich świec zapłonowych w odpowiednim momencie.
Działanie układu z cewką jednobiegunową i rozdzielaczem zapłonu można opisać w następujących krokach:
Cewka jednobiegunowa generuje wysokie napięcie.
Rozdzielacz ustala sekwencję zapłonu.
Następuje przekazywanie napięcia do odpowiednich świec zapłonowych.
Dochodzi do zapłonu mieszanki paliwowo-powietrznej.
Układ z cewką jednobiegunową i rozdzielaczem zapłonu był popularnym rozwiązaniem w starszych samochodach, ale z czasem został zastąpiony bardziej zaawansowanymi układami bezstykowymi lub z cewkami zapłonowymi o bardziej precyzyjnym sterowaniu. Obecnie stosowane są także układy bez rozdzielacza, w których elektroniczne sterowanie precyzyjnie reguluje zapłon w każdym cylindrze na podstawie sygnałów z czujników w silniku.
Zastosowanie cewek dwubiegunowych pozwoliło wyeliminować rozdzielacz zapłonu. Wyeliminowano połączenie między uzwojeniem pierwotnym i wtórnym. Obydwa końce uzwojenia wtórnego są połączone z dwiema świecami zapłonowymi, a iskra zapłonowa przeskakuje na nich jednocześnie; na jednej zapala mieszankę na końcu suwu sprężania, a na drugiej pojawia się w końcu suwu wydechu. Rozwiązanie to może być stosowane w silnikach o parzystej liczbie cylindrów.
Podsumowując; dwa cylindry pracujące na przemian używają tej samej cewki zapłonowej.
Jest rodzajem cewki zapłonowej, która obsługuje kilka świec zapłonowych w danym silniku. Jest to rozwiązanie, które wymaga tylko jednej cewki zapłonowej, a nie osobnej cewki dla każdego cylindra.
Działanie cewki jednobiegunowej indywidualnej można opisać w następujących krokach:
Cewka zapłonowa: Cewka jest zasilana prądem stałym dostarczanym z akumulatora i sterowana przez moduł sterujący zapłonem lub moduł sterujący silnikiem.
Pobudzenie pierwotne: Na podstawie informacji z czujników silnika, moduł sterujący generuje impulsy, które wyzwalają pobudzenie cewki zapłonowej. Pobudzenie pierwotne powoduje włączenie prądu w pierwotnym obwodzie cewki.
Wzrost napięcia: Pobudzenie pierwotne powoduje zmianę przepływu prądu w pierwotnym obwodzie cewki. To powoduje nagły wzrost napięcia w wtórnym obwodzie cewki, generując wysokie napięcie.
Przekazywanie napięcia do świec zapłonowych: W cewce jednobiegunowej indywidualnej występują osobne przewody wysokiego napięcia, które prowadzą od cewki do każdej ze świec zapłonowych w silniku.
Zapłon mieszanki: Kiedy napięcie osiągnie odpowiedni poziom, cewka wygeneruje iskry w każdej świecy zapłonowej, co inicjuje spalanie mieszanki paliwowo-powietrznej w każdym z cylindrów.
Zastosowanie cewek zapłonowych indywidualnych pozwala na precyzyjniejsze sterowanie zapłonem i bardziej efektywne działanie silnika.
Na koniec...
Rodzaj cewek zapłonowych stosowany w danym samochodzie zależy od projektu i technologii używanych w danym silniku. Każdy rodzaj ma swoje zalety i może wpłynąć na wydajność, zużycie paliwa i emisję spalin.
Dobór odpowiednich cewek zapłonowych jest istotny dla właściwego działania silnika i zapewnienia optymalnego procesu spalania. Przy doborze cewek zapłonowych należy wziąć pod uwagę kilka ważnych czynników:
Kompatybilność: Upewnij się, że wybierasz cewki zapłonowe, które są odpowiednie dla marki, modelu i rocznika Twojego samochodu. Różne samochody mają różne układy zapłonowe i wymagają odpowiednio dostosowanych cewek. . Sprawdź specyfikację techniczną producenta lub skonsultuj się z fachowcem. Możesz też skorzystać z internetowych (producenckich lub sklepowych) katalogów części samochodowych; umożliwiają one wyszukanie odpowiedniego produktu na podstawie marki, modelu i roku produkcji samochodu.
Parametry techniczne: Zwróć uwagę na parametry techniczne cewek zapłonowych, takie jak oporność (ohm), maksymalne napięcie wyjściowe, liczba zwojów itp. Upewnij się, że parametry cewek są zgodne z wymaganiami producenta Twojego samochodu.
Jakość produktu: Wybieraj cewki zapłonowe renomowanych producentów, które mają dobre opinie i są uznane wśród konsumentów. Jakość produktu ma wpływ na trwałość, niezawodność i wydajność cewek.
Wymagania środowiskowe: W niektórych warunkach eksploatacji (np. w przypadku jazdy w trudnych warunkach terenowych), może być konieczne wybranie cewek o większej trwałości i odporności na ekstremalne warunki.
Gwarancja: Upewnij się, że cewki zapłonowe są objęte gwarancją producenta, co może dać Ci dodatkowe zabezpieczenie w przypadku jakichkolwiek problemów.
Jeśli masz wątpliwości lub nie jesteś pewien, jakie cewki zapłonowe wybrać, skonsultuj się z mechanikiem lub doświadczonym sprzedawcą części samochodowych.
Wymiana cewek zapłonowych nie odbywa się w jednoznacznie określonych interwałach czasowych (czasem pojawia się informacja o korzyściach z wymiany cewek co 60-100 tys. kilometrów przebiegu auta). Ich żywotność może być różna w zależności od modelu samochodu, warunków eksploatacji, jakości cewek, a także stylu jazdy kierowcy i jego dbałości o swoje auto.
Jako że wymiana cewek nie odbywa się określonych przedziałach czasowych, to należy umieć odczytywać znaki mogące sugerować konieczność wymiany cewek zapłonowych, oto one:
Nierówna praca silnika: Jeśli silnik działa nierówno, traci moc, ma problemy z przyspieszaniem. Jeśli występuje "szarpanie" silnika przenoszone na cały pojazd. Jeśli da się słyszeć niepokojące dźwięki dobiegające od strony silnika... Znaki te – dające się zauważyć szczególnie na niskich obrotach silnika – mogą wskazywać na uszkodzenie lub zużycie cewek zapłonowych.
Trudności w uruchamianiu silnika: Zużyte cewki zapłonowe mogą utrudniać rozruch silnika, co objawia się opóźnionym uruchomieniem pojazdu.
Spadek wydajności paliwowej (wzrost zużycia paliwa): Uszkodzone cewki zapłonowe mogą prowadzić do nieefektywnego spalania mieszanki paliwowo-powietrznej, co może skutkować wzrostem zużycia paliwa.
Wyświetlanie kodów błędów: W niektórych przypadkach, jeśli cewka jest uszkodzona, moduł sterujący samochodu może zarejestrować odpowiedni kod błędu i włączyć kontrolkę silnika (Check Engine).
Jeśli zauważysz któreś z powyższych objawów lub masz podejrzenia, że cewki zapłonowe mogą być zużyte lub uszkodzone, warto przeprowadzić diagnostykę układu elektrycznego silnika w warsztacie samochodowym. Mechanik oceni stan cewek zapłonowych i zaleci dalsze kroki postępowania.
Koszt wymiany cewki zapłonowej zależy od modelu i stanu technicznego pojazdu, oraz stawek warsztatu. Średnio wynosi około 50-60 złotych.